W dobie rosnącej roli źródeł odnawialnych i dynamicznych zmian na rynku energii, magazyny energii stają się coraz bardziej istotnym elementem infrastruktury elektroenergetycznej. Dla inwestorów w branży OZE pojawia się pytanie — czy traktować magazyn jako narzędzie tradingowe, czy jako przewidywalne aktywo przychodowe takie samo jak PV czy Wiatr?
Jakie są strumienie przychodowe z magazynu energii?
Magazyn energii może generować przychody z różnych źródeł, ale kluczowe w podejściu operacyjnym są 2 modele biznesowe, czyli arbitraż energii i regulacyjne usługi systemowe.
- Arbitraż energii
Magazyn energii zarabia na arbitrażu, czyli kupnie energii w godzinach niskich cen i sprzedaży w godzinach wysokich. To klasyczny model działania, w którym liczy się różnica cen (tzw. spread), sprawność cyklu ładowania/rozładowania oraz liczba możliwych cykli w ciągu dnia. Arbitraż może być realizowany zarówno na rynku dnia następnego (RDN), jak i rynku bieżącym (Intraday), a dzięki rosnącej zmienności cenowej — potencjał zysków rośnie. Model ten dobrze sprawdza się jako podstawowe źródło przychodów dla magazynu, jednak warto pamiętać, że łączy się z ryzykiem błędu prognoz, które mogą powodować, że “nie trafimy” w te najdroższe i najtańsze godziny.. - Usługi systemowe
Magazyn energii może świadczyć usługi systemowe na rzecz operatora systemu przesyłowego, takie jak mFRR, aFRR, czy FCR, zapewniając szybkie dostarczenie mocy lub regulację częstotliwości. Za to otrzymuje wynagrodzenie zarówno za gotowość do działania, jak i za rzeczywistą aktywację. Ten model przychodowy charakteryzuje się większą stabilnością, gdyż ceny za rezerwację mocy nie przyjmują wartości ujemnych, oraz też co ważne występuje współzależność między cenami usług regulacji mocy, a wynagrodzeniem za aktywację.
Czy te modele się wykluczają?
Otóż nie, a nawet powinny ze sobą współpracować. W każdym okresie bilansowania obecnie wynoszącym 15 minut) możemy świadczyć zarówno plan pracy wynikający z zawartych transakcji na giełdzie, jak i rezerwacje i aktywację usług bilansujących. Warto pamiętać, że aktywacji zarezerwowanej mocy w ramach usług systemowych nie można w pełni kontrolować i ich aktywacja zależy od operatora systemu, który podejmuje decyzje na podstawie bieżącej sytuacji. Ten czynnik jest z punktu widzenia magazynu energii losowy, zatem konieczne niejednokrotnie będą akcje transakcyjne na giełdzie, które rekompensować będą aktywacje.
Jak wyznaczyć minimalne zarobki magazynu?
Najprostszy sposób to obliczenie konserwatywnej strategii arbitrażowej opartej na:
- Stałej nastawie ładowania i rozładowania — czyli magazyn ładuje się zawsze w określonych godzinach niskiej ceny (np. noc), a rozładowuje w godzinach wysokiej ceny (np. szczyt popołudniowy).
- Przy odpowiednich założeniach o cyklu pracy i sprawności magazynu, można wyliczyć minimalny poziom przychodu rocznego, który stanowi bazę do oceny opłacalności inwestycji.
Ten model nie wymaga zaawansowanego prognozowania — wystarczy znajomość rozkładu godzinowych cen rynku dnia następnego i podstawowe dane techniczne magazyn. Dlaczego to takie ważne? Bo wyznaczając ten poziom możemy zobaczyć, że wartość oczekiwana z podstawowego i w pełni naiwnego modelu nie jest równa 0. Co to oznacza dla właściciela magazynu? Że mamy coś takiego jak zapewniony zysk, co działa podobnie jak obligacje finansowe, dzięki każde bardziej zaawansowane działania nie mają jedynie zarobić, lecz mają zarobić więcej niż scenariusz bazowy.
Jeśli trading, to ryzyko?
Jest to nierozłączna para i dodatkowy występuje u niej zasada zachowania korelacji, tj. Czym więcej chcemy zarobić tym na większe ryzyko musimy się nastawić. Tak jak wspomniałem wcześniej początkowa wartość ryzyka, przy ustawieniu na stałe pewnych parametrów jest bliska 0, jednak w tym przypadku przychód jest o 30-40% niższy niż przy pełnej strategii optymalizacji.
Między poziomem bazowym, a idealnym jest jeszcze nieskończenie wiele scenariuszy pomiędzy i czasem zwiększając to ryzyko minimalne, możemy zwiększyć znaczącą wartość oczekiwaną.
Jaką strategię wybrać?
Firma VESS, specjalizująca się w zarządzaniu aktywami typu BESS (Battery Energy Storage System), stosuje podejście dopasowane do profilu inwestora i jego tolerancji ryzyka.
- Dla inwestorów oczekujących stabilnych przychodów: VESS wdraża strategie powtarzalne, z nastawą ładowania/rozładowania oraz udziałem w rynku mocy bilansujących. Takie strategię charakteryzują się “zgarnianiem” 75-85% potencjału każdego dnia.
- Dla inwestorów szukających maksymalizacji zysku: stosowane są strategie dynamiczne, wykorzystujące krótkoterminowe prognozy cen i zarządzanie portfelem aktywów w czasie rzeczywistym, które osiągają wyniki dobowe w granicach 90% potencjału, jednak są dni w których ten udział w potencjału spada do 70% z uwagi na agresywną strategię.
Podsumowanie
Magazyn energii to dziś nie tylko bufor techniczny — to aktywo finansowe, które może pracować zarówno w modelu bezpiecznym, jak i spekulacyjnym. Kluczowe jest świadome dobranie strategii, która odpowiada celom inwestora oraz warunkom rynkowym. Ale warto pamiętać, że nie zadajemy pytania czy magazyn energii zarobi — tylko jak dużo zarobi.
Artykuł sponsorowany
Maciej Konieczka
CEO VESS, Ekspert ds. Analityki i Magazynowania Energii. Maciej Konieczka to doświadczony ekspert w sektorze energetycznym, specjalizujący się w wykorzystaniu analityki danych, sztucznej inteligencji oraz uczenia maszynowego (ML) do optymalizacji zarządzania energią. Jest założycielem i CEO VESS (Virtual Energy Storage Systems) – innowacyjnej firmy technologicznej, która opracowuje zaawansowane algorytmy do zarządzania magazynami energii, maksymalizując ich rentowność oraz efektywność operacyjną. Przed założeniem VESS pełnił funkcję Dyrektora Danych i Analityki w Veolia Energy Contracting Poland, gdzie odpowiadał za zarządzanie danymi, analitykę oraz modelowanie strategii optymalizacyjnych dla rynków energii i magazynów energii. Wcześniej pracował także w Grupie Kapitałowej PGE S.A., PKN Orlen oraz TRMEW Obrót (obecnie Respect Energy), gdzie rozwijał strategie oparte na analizie danych i wdrażał rozwiązania Data Science w handlu energią, analizach rynku mocy oraz prognozowaniu technicznym dla elektrowni. Jest wizytującym wykładowcą na Akademii Leona Koźmińskiego oraz doktorantem na Politechnice Warszawskiej, gdzie prowadzi badania nad zaawansowaną analityką danych i modelowaniem procesów w sektorze energetycznym. Posiada certyfikat DAMA CDMP w obszarze zarządzania danymi.
