Wodór jako paliwo przyszłości, bateryjne magazyny energii i dynamiczny rozwój rynku mocy w Polsce – to fundamenty nowoczesnej energetyki. Dariusz Pachniewski, ekspert z ponad 30-letnim doświadczeniem, analizuje aktualny stan branży, możliwości inwestycyjne, wsparcie legislacyjne oraz kierunki, w jakich zmierza transformacja energetyczna w Polsce i Europie. Czy to już moment, by postawić na magazyny energii i technologie wodorowe?
Zależność magazynowania energii z przemysłem wodorowym
Przemysł magazynowania energii jest nierozerwalnie związany z przemysłem wodorowym, ponieważ wodór traktujemy jako przyszłościowy magazyn energii – paliwo przyszłości, nośnik energii do napędu całej nowoczesnej gospodarki oraz jako surowiec do dalszych procesów technologicznych przemian, tak potrzebnych gospodarce, aby wypełnić pakiet Fit for 55 lub bardzo krótko, abyśmy żyli w świecie czystszym niż dzisiaj. Jest to dla mnie priorytet osoby, która buduje taką gospodarkę, ale również dla całego naszego kraju jak i UE. Magazyny energii w postaci bateryjnej są trwale związane z budową tej gospodarki, ponieważ pomagają w optymalnym gospodarowaniu energią elektryczną.
Wsparcie państwa dla magazynów energii
Państwo Polskie wspiera rozwój bateryjnych magazynów energii dając pomoc w postaci wpięcia ich w rynek mocy. Te działania umożliwiają to, że dany podmiot, który wykona te działania — może liczyć na pomoc państwa przez kilkanaście lat, a więc taki biznes jest wspierany przez banki. Inwestorzy indywidualni i strukturalni wchodzą w ten segment rynku „Czas rynku mocy” nie będzie trwał wiecznie. Ta oferta wsparcia jest ograniczona czasowo. Należy taki magazyn zaprojektować, wydzierżawić teren uzyskać pozwolenie do wpięcia a w końcu przejść certyfikacje i wygrać aukcję i na koniec wybudować go. Później można myśleć o dalszych działaniach biznesowych np. sprzedaży lub dalszym jego użytkowaniu według swojego biznesplanu, który wpisana jest wieloletnia pomoc państwa.
Możliwości biznesowe w rynku mocy
Obiecujące możliwości to wykorzystanie przepisów prawa polskiego, które daje możliwość wsparcia biznesowego, magazynu energii działającego w rynku mocy w ciągu kilku lat. Tak jak pisałem wcześniej, należy działać już teraz, aby „Załapać się do tej gry rynkowej”. Trwa wyścig, która firma wybuduje największy magazyn energii lub najwięcej magazynów. Ograniczenia czasowe to okres około półtora roku.
Funkcje magazynów energii w różnych krajach
W innych krajach rynek mocy nie funkcjonuje, a magazyny energii oprócz swojej normalnej roli pełnią funkcje systemowe np. służą do bardzo dokładnej regulacji częstotliwości pracy sieci. Dlatego też tak dobry i przewidywalny jest biznes „Polski system rynku mocy” i budowa magazynów tych małych do 10 megawatogodzin jak i tych większych.
Zwrot z inwestycji w magazyny energii
Zwrot inwestycji w magazyny energii, certyfikowanie i wygranie aukcji gwarantują zwrot nakładów inwestycyjnych, bo państwo aktywnie zabezpiecza ten biznes po oddaniu magazynu do ruchu. Dodatkowo można być uczestnikiem rozwiązań polegających na sprzedaży energii w sytuacji gdy jednego dnia jest ona droższa, a drugiego tańsza i działać na tak zwanych różnicach ceny dnia i nocy, co gwarantuje dodatkowy zysk. Magazyny wodorowe i ich zwrot w czasie to około 4 lat. Czym większy magazyn tym czas zwrotu się skraca. Dodatkowo magazyn wodoru można wykorzystać do sprzedaży zewnętrznej. Ceny wodoru odnawialnego są wysokie a przemysł, transport i inne działy gospodarki potrzebuję go najbardziej np. w miejsce wodoru szarego.
Perspektywy branży magazynowania energii
Ryzyka w branży magazynowania energii czy to w postaci bateryjnej, czy w postaci wodoru nie widzę. Brakuje legislacji co do wodoru, ale prace nad tym tematem trwają. Wszyscy wiedzą, że to przyszłość gospodarki opartej na zero emisyjnych nośnika energii.
Od ewolucji do rewolucji
Ewolucja według mnie przejdzie do rewolucji, ponieważ wszyscy gracze będący na rynku będą chcieli posiadać takie rozwiązania, a kto pierwszy ten lepszy.
Wpływ magazynów energii na system energetyczny
Magazyny energii „bateryjne i wodorowe” będą gwarantowały stabilnie działający system energetyczny – odpowiednio kompensowany oraz gwarantujący wykorzystanie wodoru jako wielkoskalowego magazynu energii. Wodór w takim magazynie będzie służył w osiąganiu neutralności energetycznej kraju. Przepisy, które wchodzą w życie, dodatkowo sprzyjają tym działaniom.
Stan legislacji magazynów energii
Legislacja magazynów energii jest i ciągle się rozwija w dobrym kierunku. Tak jak pisałem wcześniej, te działania są podstawą podejmowania decyzji o wejściu inwestorów na nasz rynek. Legislacja wodoru podsystemie magazynowania i dystrybucji jest w fazie uzgodnień, ale podstawowe pojęcia są już zdefiniowane np. że wodór jest paliwem alternatywnym dla transportu z przyjętą normą jakości – to bardzo ważne np. dla producentów ogniw paliwowych, turbin energetycznych.
Inicjatywy wodorowe w Polsce
W Polsce powołano do życia np. doliny Wodorowe, klastry energii, współdzielone energetyczne, zrzeszania i stowarzyszenia branżowe. Te działania nabierają przyspieszenia w budowaniu gospodarki wodorowej. Jestem również sygnatariuszem porozumienia sektorowego wodorowego zorganizowanego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska uczestniczyłem również w pracach grup zadaniowych do spraw gospodarki wodorowej przy ministerstwie klimatu i środowiska. Byłem członkiem czterech takich grup roboczych w tym grupy zajmującej się wdrażaniem wiedzy, kadry przyszłych działań edukacyjnych na rzecz gospodarki wodorowej. Moja działalność edukacyjna została doceniona i przyznano mi tytuł ambasadora wodoru Akademii Młodego Mechanika. Jest to zadanie kształcenia przyszłej kadry młodych ludzi, którzy będą pracowali na rzecz gospodarki wodorowej jako młodzi technicy a później inżynierowie.
Innowacje w magazynowaniu energii
Na pewno nowością jest połączenie bateryjnego magazynu energii z magazynem wodoru w postaci gazowej lub ciekłej, to tak zwany magazyn hybrydowy wraz z podłączeniem ich pod źródło OZE. Rozwój magazynów energii tak zwanych przydomowych i prawo tworzone pod nie sprzyja tej technologii.
Ewolucja magazynów energii
Magazyny energii bateryjne rozwijają się w tej dekadzie bardzo dynamicznie, wcześniej jako magazyn energii uznawano „Tylko energię wody” – elektrownie szczytowo pompowe. Teraz te magazyny oraz wodór jako nośnik energii to przyszłość magazynowania. Dlatego też inwestorzy tak bardzo obserwują legislacje tych magazynów i przeznaczają swój kapitał na ten cel, traktując taki biznes jako „Bezpieczną lokatę kapitału”.
Potencjał polskiego rynku magazynów energii
Szacuje się, że Polski rynek może bez problemu przyjąć co najmniej kilka gigawatów magazynów energii. Problemem są tak zwane moce przyłączeniowe, czyli miejsca, gdzie można się wpiąć w sieć elektroenergetyczną. Ten problem będzie pomniejszał się z czasem, gdyż trwa modernizacja systemu elektrycznego działającego w Polsce. Rynek światowy będzie zwiększał udział magazynów. Możliwość magazynowania energii w odpowiednim miejscu i czasie oraz jej odbiór w każdej chwili — to przyszłość energetyki.
Zgodność z dyrektywami UE
Polski system magazynowania rozwija się dynamicznie i jest zgodny z dyrektywami UE w tym zakresie.
- Wyzwania w rozwoju magazynów energii.
Podstawowe wyzwania to sieć elektroenergetyczna, kapitał, legislacja nadążająca do nowych rozwiązań technologicznych. Sprostać temu można, np. zwiększając nakłady kapitałowe na te rozwiązania – potrzebni są nowi inwestorzy. - Znaczenie wiedzy i kompetencji.
Przede wszystkim posiadać trzeba wiedzę i doświadczenie w tym zakresie. Ta gałąź gospodarki rozwija się dynamicznie, ale brakuje ludzi i kapitału. Kompetencje ludzkie są ograniczone w tym zakresie. Ja staram się przekazywać swoją wiedzę i doświadczenie, np. prowadząc wykłady o technologiach wodorowych i OZE na Uznanych uczelniach w Polsce np. Akademia Górniczo Hutnicza w Krakowie. Biorę też udział jako prelegent i prowadzący spotkania i konferencje organizowane przez uznane zrzeszenia i organizacje związane z budowaniem gospodarki wodorowej.
Rola współpracy międzynarodowej
Międzynarodowa współpraca to podstawa tej gałęzi gospodarki – ponieważ przypływ dużego kapitału zagranicy oraz odpowiedni ludzie do zarządzania w nim w Polsce to synonim sukcesu biznesowego inwestora. Ja ze swoim zespołem i doświadczeniem w tych dziedzinach gwarantują to.
Technologie hybrydowe w polskim miksie energetycznym
Technologie hybrydowego magazynu energii są wpisane w polski mix energetyczny jako dodatkowa stabilizacja i gwarancja bezproblemowego wytwarzania, przetwarzania, gromadzenia i wydawania energii na życzenie (systemu elektroenergetycznego).
Potencjał rynku i perspektywy rozwoju
Chciałbym przekazać, że rynek dlatego typu działań jest ogromny w Polsce. Wszystko temu sprzyja — przyjęte pakiety UE i Polskie Prawo, sytuacja geopolityczna oraz grono entuzjastów tych technologii, do których ja się zaliczam, wykorzystując moje trzydziestoletnie doświadczenia w branży energetycznej.
Dariusz Pachniewski
Od ponad 30 lat, stale rozwija się w zakresie innowacyjności energetycznych. W roku 2018 uczestniczył w pracach Komisji Parlamentarnej „Wodorowa Polska", w ramach której był uczestnikiem obrad w Brukseli jako ekspert niezależny. Posiada kompetencje, które pozwalają mu aktywnie uczestniczyć w innowacyjnych projektach dotyczących szeroko rozumianej energetyki krajowej. Aktywnie uczestniczy w branżowych konferencjach wodorowych jako ekspert z prawem głosu doradczego, panelista i moderator. W 2020 roku uczestniczył w pracach jako Doradca Zarządu ds. technologii wodorowych i odnawialnych źródeł energii Cyfrowego Polsatu i ZE PAK nad pierwszym w Polsce projektem wykorzystującym proces elektrolizy do wytwarzania wodoru, jego magazynowania, transportu i wydawania - elektrolizera o mocy sumarycznej 5 MW podłączonego do bloku biomasowego 50 MW i projektem 2 stacji tankowania wodorem w Koninie i Warszawie wraz z całym łańcuchem wartości wodoru oraz stacji mobilnych. Od marca 2021 roku pełni funkcję Rzecznika Hydrogen Poland – głos Polskiego Wodoru. Aktywnie uczestniczy w budowaniu wodorowej Polski, pracując w grupach roboczych organizacji propagujących wykorzystanie H2 w gospodarce narodowej. Brał udział w pracach nad Polską Strategią Wodorową w czterech grupach: wdrożenia technologii wodorowych w energetyce wykorzystania wodoru jako paliwa alternatywnego w transporcie produkcji wodoru w nowych instalacjach do spraw edukacji wodorowej Był sygnatariuszem porozumienia sektorowego na rzecz Gospodarki Wodorowej. W maju 2021 roku został mianowany na Ambasadora Wodoru „Akademii Młodego Mechanika". Jest to idea skierowana do młodzieży oraz osób związanych z branżą Automotive na kształcenie uczniów w zawodzie przyszłości, jaką będzie „mechanik elektro-mobilny pojazdów zasilanych paliwami alternatywnymi w tym wodorem". Pełni funkcję Ambasadora Wodoru organizacji UE Hyfinder na Polskę. Aktywnie współuczestniczył w inicjatywach promujących podwaliny gospodarki wodorowej, takich jak tworzenie i rozwój Klastrów energii oraz budowy i powoływania pierwszych Dolin Wodorowych, na bieżąco relacjonując te wydarzenia w swoich mediach społecznościowych związanych z technologiami wodorowymi. Pełnił funkcję dyrektora ds. rozwoju biznesu „Hynfra", prekursora rozwoju gospodarki wodorowej w Polsce. Uczestniczy w najważniejszych konferencjach i spotkaniach branżowych związanych z budowaniem gospodarki wodorowej: H2poland, Impact21, Ogólnopolski Szczyt Energetyczny, Green Energy Kongres, Paih Wirtualne Targi Wodorowe, Forum Polskiej Gospodarki, V Narodowy Kongres Biomasowy, Envicon, Forum Ciepłowników Polskich, Europejskie Forum Przyszłości. Od 2025 r. jest współzałożycielem i prezesem Hydrogen Club Europa.
